Vreugde en verdriet

Maandagochtend werd ik om half 8 opgehaald bij mijn hotel. Onderweg naar het hoofdkantoor, waar we de nodige administratieve dingen nog moesten doen, haalden we nog meer mensen op, onder wie Mo. Dat was een heel plezierig weerzien. We hebben deze twee weken veel met elkaar opgetrokken en we waren in het park kamergenoten.

In het hoofdkantoor werden we luidkeels begroet door de honden. Gedumpt door de eigenaar, gewond gevonden, aan komen lopen, het maakt niet uit: alles wat leeft is van harte welkom bij Lek. Een voorbeeld: op de een of andere manier heeft ze een kuiken gered. Dat is inmiddels een kip. Die kip beschouwt Lek als haar moeder: overal loopt ze haar achterna, ze zit op schoot, ze wordt graag geknuffeld, en onlangs trof Lek haar zelfs in haar bed aan, knipperend met de ogen van genoegen. Derek, haar echtgenoot, is al net zo gek op dieren. Hij is fulltime medebeheerder van Elephant Nature Park.

Het was al over negenen toen we goed en wel konden vertrekken. De rit naar het park duurt ongeveer anderhalf uur. Zodra de Mae Tang Rivier in zicht kwam kreeg ik het gevoel van thuiskomen. De lucht was blauw met hier en daar een witte wolk, en de temperatuur was heel aangenaam. Her en der stonden groepjes olifanten bij elkaar de dag door te nemen.

We waren de ingang nog niet gepasseerd of de eerste honden renden ons (drie minibussen vol met vrijwilligers) al tegemoet. Voorwaar een warm welkom.

De eerste dag is altijd een dag van je plek vinden, uitpakken, verkennen, kijken of je nog oude bekenden ziet. Die waren er volop: Pom, de vrouw die elke olifant van slurf tot staart kent, en op wie alle olifanten stapelgek zijn; Kat, de mahout-manager, die de ondankbare taak heeft om alle veiligheidsmaatregelen streng te bewaken en dus voortdurend mensen moet terugfluiten, op de vingers tikken, corrigeren en wegsturen, maar die een vrouw is met een hart van goud; Michelle, de Australische die sinds 2002 in het park woont en de olifantenkeuken beheerde, maar sinds zij door een ongeluk met een machete een paar maanden geleden een deel van een vinger kwijt is een andere taak op zich heeft genomen; dokter Prasith, de dierenarts, die na zijn pensioen bij het ministerie van Landbouw tot de staf van het park toetrad; Soon-Say, de hond met drie poten, een oog en een onderbeet; Phet, oftewel stick-dog, de hond die als hij onzeker is een stok zoekt en daarmee rondloopt: hoe groter de stok, hoe groter zijn onzekerheid; Mooky, de vrouw met de baard, een heel onzekere, angstige hond die de hele dag door geknuffeld wil worden; Frau Kitler, een zwart-witte poes met een zwarte snor; enzovoorts, enzovoorts, te veel om op te noemen.

Mo en ik werden ingekwartierd in de Teak Tree Hut, het bamboehuis dat ik vorig jaar geverfd heb. Daar was weinig meer van te zien, het was sterk verbleekt. De Teak Tree Hut telt vier tweepersoons kamers. Stilletjes hadden we gehoopt op de Palace, waar we vorig jaar logeerden, maar dat was al bezet. De belangrijkste reden: Palace grenst aan het nachtverblijf van de grootste olifantenfamilie, en Palace telt meer badkamers.

Vanaf het bezoekersplatform heb je uitzicht op de kliniek, een kleine honderd meter verder. Tijdens mijn eerste rondje door het gebouw dacht ik Mae Kham Geao daar in de verte te zien. Dat bleek juist te zijn. Haar maatje, Mae Tee, heeft grote en diepe wonden aan haar voeten, die zo ernstig zijn dat ze al een paar maanden permanent in de kliniek verblijft. Mae Tee kan niet zonder Mae Kham Geao, dus die twee zijn daar samen. Mae Tee’s toestand is niet rooskleurig. Olifanten liggen zo’n vier uur per nacht, waarmee ze hun voeten en gewrichten kunnen ontlasten van hun gewicht. Mae Tee kan al jaren niet liggen. Haar benen zijn zo verzwakt dat ze niet meer zelfstandig kan opstaan. Haar volle 4- of 5 duizend kilo rusten daardoor permanent op haar verzwakte enkels en voeten. Nu heeft ze dus grote wonden die niet willen genezen. Om haar zo goed mogelijk te helpen moet ze op een droge en zo schoon mogelijke plaats staan, dat wil zeggen: op beton (wat een ramp is voor de heel gevoelige voetzolen), en ze mag niet naar de rivier om te baden (wat net zo erg is, want samen met Mae Kham Geao liep ze altijd langs of in de rivier).

De kliniek is niet een plaats waar veel bezoek komt. Dagbezoekers zo wie zo niet, en de meeste vrijwilligers vermijden de kliniek als ze er niet moeten zijn op grond van hun dagtaak.

Het duurde tot woensdag voordat ik naar ze toe kon gaan. Graag zou ik zeggen dat Mae Kham Geao me herkende, maar dat durf ik van dat eerste moment niet te beweren. Ze was geagiteerd omdat Mae Tee net behandeld en danig van streek was (van wat ik ervan gezien heb ik het een bijzonder pijnlijke behandeling). Echter de volgende dag, toen ik op het platform zat en naar hen zat te kijken, kwam ze ineens heel doelbewust en rechtstreeks op me af lopen. Ik zat op mijn knieën, en ze drukte haar hoofd tegen mijn voorhoofd aan. Zo hebben we een paar minuten gezeten. Dus ja, ik denk wel dat ze me herkende.

In de twee weken dat ik in ENP was is de situatie van Mae Tee niet verbeterd. Men is erg pessimistisch. Als er aan het einde van het natte seizoen geen verandering in haar situatie komt zal op een dag waarschijnlijk besloten worden haar uit de beschermde omgeving te halen en haar zelf te laten kiezen waar ze naar toe wil. Als ze dan gaat liggen is dat een teken dat ze niet verder wil of kan. Dan zal ze sterven. Dat is een vreselijk denkbeeld, ook om wat dat voor Mae Kham Geao betekent. Ze zijn al jaren trouwe vriendinnen, doen niets zonder elkaar, zijn altijd bij elkaar. En het park heeft al net een paar van de langste bewoonsters verloren: Somboon en Lilly.